İslam hüququbda isbat olunmadıqca fərd günahsız və borcsuzdur. Bu qayda eyni zamanda vəziyyətlər tam dəqiq bilinməyən insanlar haqqında ön fikirli olmağın qarşısını alır və onlarla xoş niyyətli olmağı gərəkdirir. Bu zaman unudulmaması gərəkən İslamda sui istifadə də həssas nöqtələrdəndir. İnsanlar haqqında xoş fikiri aradan qaldıracaq sözlərin yayılması İslam əxlaqına sığmır. Peyğənbərimiz (s.a.s.) dostlarına biri-bir haqqında ön mühakimə yaradacaq və etibarını zədələyəcək fikirləri yaymağı qadağan etmişdir. Ki, bu önmühakimə puc çıxdıqda qarşı tərəf də mühakiməyə başlayacaq bu da tərəflərin arasında konfliktə səbəb olacaq.
Məsələn:
Müştəri satıcıya gələrək deyir ki, malı əksik çıxıb. Bu zaman satıcı dərhal müştəricini qaralayıb onu aldatmaq istədiyini dünüb dərhal da fikirini bildirirsə. Sonradan məlum olursa ki saticinin köməkcisi səhvən qutunun birini yükləməyib bu zaman müşdəri satıcını qaralayıb əlaqəsini kəsəcək. Hal bu ki iki tərəfdə sakit danışıb hər şeyi aydınlaşdırsa gec tez məsələ həll olunacaq.
Bu səbəbdən ticarətdə problem yarandıqda tərəflər bir birini dinləməli və problemin birgə həllini danışaraq (müzakirə edərək) həll etməyə çalışmalıdır.
Qaynaq: “İslam İş və Ticarət Ahlakı” Prof. Saffet Köse
Hörmətlə: Elçin Çobanov
